فن خودرو چیست؟

از مهم‌ترین مسائل در خودروهای بنزینی، نوع کارکرد فن خودرو است. این قطعه کاربردی وظیفه خنک کردن موتور را بر عهده دارد. این قطعه به گونه‌ای طراحی شده که گرمای موتور را گرفته و آن را به وسیله رادیاتور خنک می‌کند. همچنین خرابی این قطعه باعث می‌شود که دمای موتور بالا رفته و خودروی شما واشر بزند.

فن خودرو به فن رادیاتور نیز شناخته می‌شود و در بعضی از طرح‌های موتور این قطعه به صورت مستقیم روی رادیاتور نصب می‌شود. به طور کلی فن بین رادیات و موتور خودرو می‌گیرد. بنابراین اگر دمای موتور احتراق داخلی کاهش نیابد باعث بروز مشکلات جدی در موتور خودرو خواهد شد. به همین دلیل کارکرد فن خودرو دارای اهمیت زیادی است.

فن خنک کننده یک جزء حیاتی در سیستم خنک کننده خودرو است که به حذف تمام گرمای جذب شده از موتور با استفاده از مایع خنک کننده و ضد یخ کمک می‌کند. عملکرد فن خودرو از طریق مکش هوای محیط و رادیاتور انجام می‌شود. یک فن خنک کننده رادیاتور در جلوی اتومبیل قرار دارد و بسته به طراحی وسیله نقلیه انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل می‌کند و دمای موتور را کاهش می‌دهد.

در ادامه به بررسی فن خودرو خواهیم پرداخت و بخش‌های مهم آن را بررسی خواهیم کرد.

فن خودرو چیست؟

بد نیست بدانید موتورهای مدرن، فن خنک کننده را با دو روش فعال می‌کند. این دو روش شامل ترموستات یا سیستم الکتریکی است. ترموستات به طور معمول بین موتور و رادیاتور قرار می‌گیرد و کار آن کنترل دمای موتور است. سیستم‌های الکترونیکی وقتی که دمای مایع خنک کننده بالا می‌رود، این افزایش دما را تشخیص می‌دهند. در چنین شرایطی فن از طریق یک سوییچ الکتریکی تغذیه می‌شود.

سیستم خنک کننده در حالتی که موتور ساکن است یا هنوز به اندازه کافی داغ نشده است، استراحت می‌کند. در این مرحله ترموستات متوقف می‌شود و اجازه می‌دهد سیستم خنک کننده فعالیت کند و دما را کاهش دهد. سنسور کاربردی ترموستات نقش مهمی دارد و زمان روشن شدن را تشخیص می‌دهد.

وظایف فن خنک کننده خودرو چیست؟

وظیفه اصلی فن خنک کننده رادیاتور، حذف گرمای بیش از حد جذب شده به وسیله موتور است. مایع خنک کننده گرما را جذب و به داخل رادیاتور می‌کشاند تا در آن‌جا گرما از بین می‌رود. این سیستم زمانی کار می‌کند که موتور ساکن باشد. سایر وظایف عملکرد فن خودرو را در ادامه ذکر می‌کنیم:

• کمک به دریافت جریان هوای خارجی در هنگام حرکت خیلی آهسته
• کنترل دمای موتور در هنگام روشن و خاموش شدن

بررسی اجزای فن خودرو برای آگاهی از عملکرد آن

احتمالا می‌دانید که فن خنک کننده مکانیکی در وسایل نقلیه قدیمی و فن‌های الکتریکی در وسایل نقلیه جدید وجود دارند. اجزای فن خنک کننده مکانیکی فقط یک باله خنک کننده است که روی موتور نصب می‌شود. این باله خنک کننده به وسیله میل لنگ موتور کار می‌کند.

فن خنک کننده رادیاتور برقی یک دستگاه مستقل با قطعات مختلف است. قطعات فن الکتریکی شامل پوشش فن خنک کننده، موتور و فن یا فن خنک کننده است. روکش فن خنک کننده به دلیل این‌که سایر قسمت‌ها روی آن نصب شده و به سمت رادیاتور قرار می‌گیرد، کار حمل و نقل را انجام می‌دهد.

فن‌های مکانیکی رادیاتور چگونه کار می‌کنند؟

فن مکانیکی رادیاتور یک طرح قدیمی از فن‌های اتومبیل است که هنوز هم استفاده می‌شود. این فن مستقیماً روی قرقره پمپ آب موتور نصب شده است و به وسیله یک تسمه به حرکت در می‌آید. نیرویی که فن خنک کننده را می‌چرخاند از میل لنگ موتور حاصل می‌شود؛ بنابراین، هنگام چرخش فن نیز می‌چرخد. فن‌های مکانیکی از فن‌های رادیاتور در بسیاری از وسایل و ماشین آلات به غیر از خودروها هم استفاده می‌شوند؛ زیرا پیچیدگی کمتری دارند و برای چرخاندن آن‌ها فقط به نیروی مکانیکی نیاز دارند.

فن مکانیکی رادیاتور همیشه تا جایی که موتور روشن است فعالیت می‌کند. این فن با توجه به طراحی، هوا را به داخل می‌کشد یا به سمت بیرون فشار می‌دهد تا مایع خنک کننده، رادیاتور را خنک کند. با این حال، کلاچ‌های فن، به فن خنک کننده مکانیکی اجازه می‌دهند در صورت لزوم خاموش و روشن شوند. این موضوع تحت تاثیر دمای موتور است. دو نوع کلاچ فن خنک کننده مکانیکی وجود دارد که به شرح زیر هستند:

۱. کلاچ‌های ویسکوز محرک

این نوع کلاچ‌ها با یک کوپلینگ سیال کار می‌کنند و به فن اجازه می‌دهد تا زمانی که موتور به دمای خاصی برسد فعال بمانند. این کلاچ فن دارای یک سنسور است که مانند ترموستات عمل می‌کند. اگر موتور سرد باشد، کلاچ جدا و فن چرخ آزاد می‌شود. هنگامی که موتور گرم می‌شود، سنسور کوپلینگ چسبناک را درگیر می‌کند. این کار باعث می‌شود که قرقره همراه با فن متصل به آن بچرخد.

۲. کلاچ فن برقی

کلاچ‌های فن برقی بسته به شرایط فعلی موتور، می‌توانند با واحد کنترل موتور (ECU) روشن و خاموش شوند. این کار باعث می‌شود که چرخش بیشتری نسبت به نوع اول داشته باشند زیرا عملکرد خنک کننده مکانیکی را به شدت کنترل می‌کنند.

فن خنک کننده رادیاتور برقی

فن خنک کننده الکتریکی یک دستگاه مستقل است که به جای موتور از سیستم الکتریکی موتور تغذیه می‌کند. این سیستم برای خنک کردن موثر مستقیماً روی رادیاتور نصب و کاملاً با پیچ و مهره محکم می‌شود. این نوع فن‌های خنک کننده رادیاتور از یک موتور DC استفاده می‌کنند که با توجه به دمای موتور روشن و خاموش می‌شود. این دما به وسیله واحد کنترل موتور و یا یک کلید دمای مایع خنک کننده به دست می‌آید. این دستگاه را می‌توان در جلو یا پشت رادیاتور به همراه پوشش فن یکپارچه نصب کرد.

علائم بروز خرابی در عملکرد فن خودرو

در زیر علائم خرابی فن رادیاتور خنک کننده موتور خودرو آورده شده است:

فن خنک کننده روشن نمی‌شود: علامت رایج و آشکار این است که وقتی موتور روشن است، فن خنک کننده کار نمی‌کند. این مورد اغلب از موتور فن یا اتصال الکتریکی سیستم رخ می‌دهد. رانندگان اغلب زمانی متوجه این مشکل می‌شوند که صدای قطعه را در هنگام روشن بودن احتراق خودرو نمی‌شنوند.

نحوه عملکرد فن خودرو

اکثر قطعات الکتریکی خودرو با فیوز مدار کار می‌کنند که فن خنک کننده یکی از آن‌ها است. در صورت سوختن یا خرابی این فیوز، موتور فن خنک کننده از کار می‌افتد که یکی از راه‌های رایج اختلال در عملکرد فن خودرو است. برای حل شدن این مشکل فیوز باید تعویض شود تا فن خنک کننده دوباره زنده شود. 

گرم شدن بیش از حد خودرو

گرم شدن بیش از حد موتور خودرو یکی دیگر از علائم رایج خرابی فن خنک کننده رادیاتور است. موتور شروع به گرم شدن بیش از حد می‌کند زیرا منبع خنک کننده خاموش است. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که موتور فن خنک کننده می‌سوزد یا فن از کار می‌افتد. موتور همان چیزی است که تیغه‌ها را می‌چرخاند تا هوا را از طریق رادیاتور به بیرون فشار دهد یا به سمت داخل بکشد. بنابراین، اگر موتور از کار بیفتد یا ضعیف شود، این تیغه نمی‌چرخد و هوای کافی برای خنک کردن مایع خنک کننده تولید نمی‌کند.

عملکرد فن خودرو و افزایش عمر موتور خودرو

عملکرد فن خودرو نقش کلیدی در طول امر مفید خودرو و موتور آن دارد. عملکرد فن خودرو موجب کاهش دمای موتور می‌شود و از خرابی موتور و سایر قطعات جلوگیری می‌کند. در این مقاله به بررسی عملکرد فن ماشین و نحوه کار آن پرداختیم.